Wbrew pozorom dzięki pszczołom człowiek ma możliwość pozyskiwania nie tylko miodu. Hodowla pszczół umożliwia pozyskiwanie również takich produktów jak wosk, propolis, pyłek kwiatowy, pierzga, mleczko pszczele, jad pszczeli. Wszystkie z wyżej wymienionych produktów wykorzystywanie są w lecznictwie.
MIÓD
Jak powstaje nasz wspaniały pogórzański miód? – artykuł pana Alberta Radwana.
Najpopularniejszym produktem pszczelim jest miód. W zależności od surowca, z którego powstał, wyróżnia się miody:
- Nektarowe
- Spadziowe
- Nektarowo – spadziowe.
Wśród miodów nektarowych wyróżnić można następujące rodzaje miodów:
- Miód akacjowy – w stanie płynnym kolor bezbarwny lub jasnosłomkowy, długo nie krystalizuje. Po skrystalizowaniu kolor jasnosłomkowy, kremowy. Miód o słabym zapachu kwiatu akacji. Bardzo słodki. Zaleca się go diabetykom i małym dzieciom, reguluje procesy trawienia.
- Miód gryczany – w stanie płynnym kolor ciemnoherbaciany, do brunatnego. Po skrystalizowaniu kolor brązowy. Miód o silnym zapachu kwiatu gryki, smak ostry, lekko piekący. Jest to miód zalecany przy nieżycie górnych dróg oddechowych, schorzeniach układu krążenia na tle miażdżycowym i nadciśnieniu.
- Miód lipowy – w stanie płynnym kolor żółty lub zielonkawożółty. Po skrystalizowaniu kolor żółtopomarańczowy lub brunatny. Miód o wyraźnym zapachy lipy. Ostry w smaku, z lekką goryczką. Działa antyseptycznie i uspokajająco, przeciwgorączkowo i przeciwkaszlowo. Stosowany przy przeziębieniach.
- Miód mniszkowy – miód pozyskiwany z kwiatów mniszka lekarskiego. W stanie płynnym kolor jasnobrązowy lub złocistożółty. Krystalizuje dość szybko, po skrystalizowaniu kolor żółty. Ceniony za ochronne oddziaływanie na wątrobę i drogi żółciowe, wykorzystywany również w chorobach nerek.
- Miód rzepakowy – w stanie płynnym kolor słomkowy. Po szybko przebiegającej krystalizacji biały lub szarokremowy. Zalecany w chorobach serca, stanach zapalnych górnych dróg oddechowych.
- Miód wrzosowy – w stanie płynnym kolor ciemnobrunatny. Po skrystalizowaniu pomarańczowy lub ciemnobrunatny. Stosowany w chorobach przewodu moczowego, kamicy nerkowej, prostacie.
- Miód wielokwiatowy – pozyskiwany przez pszczoły z różnych rodzajów i gatunków roślin, kwitnących w zbliżonym czasie. W zależności od terminu zbioru może mieć barwę od jasnokremowej do herbacianej, po skrystalizowaniu zmienia zabarwienie na jasnoszare lub jasnobrązowe. Jest to miód polecany w chorobach alergicznych dróg oddechowych, katarze siennym.
Miody spadziowe podzielić możemy na:
- Miód spadziowy ze spadzi iglastej – jest to miód pozyskiwany przez pszczoły z roślin takich jak jodła, świerk, sosna i modrzew. W zależności od rodzaju pożytku miód spadziowy przyjmuje barwę od szarozielonkawej, poprzez brązową, ciemnoszarą do prawie czarnej. Miód ten działa przeciwzapalnie, przeciwdrobnoustrojowo, łagodzi kaszel. Zalecany w chorobach serca i naczyń krwionośnych.
- Miód spadziowy ze spadzi liściastej – jest to miód pozyskiwany głównie ze spadzi topoli, brzozy, klonu, lipy, akacji, dębu, buka, jawora, leszczyny. Przed skrystalizowaniem jest miód barwy od zielonkawoherbacianej do jasnobrązowej. Po skrystalizowaniu ciemnieje. Posiada działania moczopędne, przeciwzapalne i dezynfekujące. Wykorzystywany jest też w chorobach układu oddechowego.
PROPOLIS
Propolis – właściwości i zastosowanie. – artykuł pana Tadeusza Bajorka.
Propolisem nazywamy lepką, balsamiczno-żywiczną substancję, powstałą z wydzielin pąków topoli, brzozy, wierzby, klonu, buka, czereśni, sosny, świerka, jodły, kasztanowca i innych drzew a także z lepkiej wydzieliny liści i łodyg niektórych roślin zielonych. Pszczoły używają propolisu do dezynfekcji ula, uszczelniania niewielkich otworów, mumifikacji uśmierconych w ulu większych szkodników, których, z racji rozmiaru, pszczoły nie są w stanie z ula usunąć.
Propolis charakteryzuje się przyjemnym dla człowieka zapachem, przypominającym zapach miodu. W smaku zazwyczaj gorzki.
Propolis ma szerokie zastosowanie w leczeniu chorób skóry, jamy ustnej, zębów, uszu, nosa, gardła, płuc, oraz w chorobach układu krążenia i przewodu pokarmowego.
PYŁEK KWIATOWY I PIERZGA
Pyłek kwiatowy to męskie komórki rozrodcze roślin nasiennych. Pyłek jest niezwykle cennym i bogatym w różne składniki produktem roślinnym.
Dla pszczół znaczenie pyłku jest nie do przecenienia. Jest on niezbędny do wychowu larw, gdy zabraknie pyłku, a rodzina pszczela nie ma do niego dostępu, może dojść do zjadania larw.
Pszczelarz może pozyskiwać pyłek kwiatowy, w postaci obnóży przyniesionych do ula przez pszczoły zbieraczki w koszyczkach na trzeciej parze nóżek, jeśli zamontuje w ulu specjalny poławiacz pyłku.
Jeżeli w ulu nie ma poławiacza pyłku, pszczoły bez przeszkód mogą magazynować pyłek w komórkach plastrów. Pyłek taki jest ubijany i w obecności kwasu mlekowego ulega beztlenowej fermentacji. Po takim przetworzeniu z pyłku powstaje pierzga. Jest to substancja wielokrotnie wartościowsza niż pyłek.
Przyjmowanie pyłku, a zwłaszcza pierzgi uzupełnia w organizmie braki spowodowane działaniem środków chemicznych. Pierzga w dużym stopniu łagodzi przebieg chorób, często doprowadza do całkowitego wyleczenia. Zarówno pyłek kwiatowy jak i pierzgę należy przyjmować systematycznie i wytrwale przez dłuższy okres czasu.